त्यो फेदेन, यो फिदिम

प्रस्तुत सामग्री सुम्हात्लुङ टाइम्स डिजिटल पत्रिकाको पहिलो बार्षिक उत्सवको अवशरमा प्रकाशित सुम्हात्लुङ टाइम्सः पाँचथर विशेषाङ्कबाट साभार गरिएको हो। सं. – मंगल बेघा ६ साउन २०८१, पाँचथर। परिवर्तन संसारको रित मात्र नभएर प्रकृतिको नियम पनि हो । कुनै कालखण्डमा भएका संरचना,…

अनिकाल खेदाउने चाँडः सिसेक्पा तङ्नाम

– रुकमान केरुङ लिम्बू नेपालको पूर्वी क्षेत्रमा बसोबास गर्ने एक मूलबासी÷आदिवासी अन्तर्गतको जाति हो, याक्थुङ (लिम्बू) जाति। लिम्बू जातिको आफ्नै मौलिक भाषा, लिपी, धर्म, संस्कार, संस्कृति, परम्परा, रितिरिवाज, अस्तित्व र पहिचान छ । लिम्बुवान (अरुण पूर्वका नौ जिल्ला समेटेको भू–भाग)…

सेन्जेमा तालतिर बरालिँदा

– सन्तोष नेम्बाङ लिम्बू ९ जेठ २०८१। भारतीय साहित्यका महापन्डित राहुल साँस्कृत्यायनको नियात्राको बर्णनले तानेर होला मलाइ पनि नयाँ-नयाँ ठाउँ पुग्न घुम्न मन लाग्छ । उनले आफ्नो उपन्यासमा यात्रा गरेका ठाउँको प्राकृतिक, आर्थिक र सांस्कृतिक जीवन र इतिहासको अन्वेषणका साथै…

हस्तमैथुनः भ्रम कतिपय

डा.ऋत पौडेल अंग्रेजीमा एउटा ठट्यौली छ, ‘८० प्रतिशत मान्छेले हस्तमैथुन गर्छन् । र, २० प्रतिशतले यसबारे झुट बोल्छन्।’ तर, यो ठट्टामा कुनै सत्यता छैन। सबैले हस्तमैथुन गरेकै हुन्छ भन्ने छैन। सत्य कुरा चाहिँ के हो भने हस्तमैथुन गर्छु भन्ने कुरा…

चासोक तङ्नामको महिमा

नारायण तुम्बापो ८ मंसिर २०८०, पाँचथर। प्रकृतिपूजक पूर्वका बहुल याक्थुङ (लिम्बू) जातिको प्रकृति नै पुज्ने संस्कृति हो– चासोक तङ्नाम। यो संस्कृति लिम्बू समुदायले अपनाएको खेती प्रणालीको विकासदेखि मनाउँदै आएका हुन्। धान पाक्न थालेसँगै थक्याउने समयभरि यो चाड मनाइन्छ। मंसिर पूर्णिमाको…

आगोको पिदारः पहिचान बोल्ने कवितारु

प्रेमीला राई १४ कार्तिक २०८०, काठमाण्डौ। मिथोचलाई मैंले पहिलोपटक आन्दोलनको भिडमा माइतीघर मण्डलामा भेटेको हुँ। प्रायः उनी आन्दोलनतिरै भेटिन्थे। यसैबाट स्पष्ट हुन्छ कि उनी परिवर्तन खोजिरहेका एक तन्नेरी हुन्। र, शब्द–खेलाडी पनि। उनी बेथितिको विरुद्ध बोल्छन्। उनी अन्याय, अत्याचार, असमनाताको…

हिन्दूकृत भएका याङवरके लिम्बुहरु र निशान

दिलेन्द्र कुरुम्बाङ ६ कार्तिक २०८०, पाँचथर। याक्थुङ लिम्बुहरुमा एउटा प्रख्यात भनाइ छ– ‘नीति र सामृति’। पहिला त नीतिवालहरुले सामृतिवालहरुलाई छुवाछुतकै व्यवहार गर्थे। भरसक्य नाता कुटुम्ब नै जोड्दैनथे। परम्परागत संस्कार, सँस्कृति मान्ने लिम्बूहरु नीतिवाल हुन् भने हिन्दू संस्कार सँस्कृति अपनाएर हिन्दूकृत…

भदौरे झरीले नबगाएको शहीदको रगत

– इक्साहाङ चेम्जोङ १० भदौ २०८०, काठमाडौं । २०६० भदौ ६ गते नेकपा माओवादी पान्थर जिल्ला, क्षेत्र नं. ५ को एरिया बैठक साबिक नवमीडाँडा गाबिस–२, लाक्सिबुङको एउटा घरमा भयो । तत्कालीन एरिया इन्चार्ज कमरेड पर्वत हुनुहुन्थ्यो । म एसीएम साथै…

संस्थागत विद्यालयलाई गरिएको परिपत्र अव्यवहारिक !

बीरमान तुम्बापो १३ साउन २०८०, पाँचथर । फिदिम नगरपालिकाले शुक्रबार नगर क्षेत्रभित्र सञ्चालनमा रहेका संस्थागत विद्यालयहरुलाई विद्यालयमा कार्यरत शिक्षक, कर्मचारीलाई सरकारी मापदण्ड अनुसारको तलब, सुबिधा उपलब्ध गराउन निर्देशन सहितको पत्र लेखेपछि त्यस उपर विभिन्न टिकाटिप्पणीहरु भइरहेका छन् । नगरपालिकाको उक्त…

एकअर्कालाई दोषारोपण गरेर हैन, यसरी गर्न सकिन्छ कोशी प्रदेशको पुनः नामकरण

– श्रीप्रसाद जबेगू ४ मंसिर २०७९ को आमचुनावपछि गठित प्रदेशसभाले साढे तीन महिनापछि १७ फागुनमा प्रदेश १ को नामकरण कोशी राख्यो । प्रदेशको नाम दुईतिहाइ बहुमतले पारित हुनुमा केहीबाहेक कांग्रेस, एमाले, माओवादीलगायत सिङ्गो संसदको साझा सहमति नै थियो । नत्र…